Krew pępowinowa to temat, który wywołuje mnóstwo kontrowersji. Sama usłyszałam o tym po raz pierwszy dopiero wtedy, kiedy byłam już w ciąży. “Aniu, musisz pamiętać o tym, żeby pobrać krew pępowinową swojego dziecka i ją bankować. Na wszelki wypadek” – usłyszałam od koleżanki. Jaka krew pępowinowa? Jakie komórki macierzyste? Czy to rzeczywiście jest potrzebne? Zaczęłam szukać, pytać, okazało się, że zdania są bardzo podzielone. Bankowanie krwi pępowinowej ma swoich zwolenników i przeciwników. Żeby wyrobić sobie zdanie na ten temat, porozmawiałam ze specjalistą. Być może kogoś z Was męczą podobne pytania do tych, które męczyły mnie.
Rozmawiałam z położnymi i lekarzami w Holandii, bo przecież tutaj rodzę. Zastanowiliśmy się jednak chwilę i dotarło do nas, że przecież nie tutaj będziemy mieszkać, dlatego zaczęliśmy badać temat w Polsce. Dlaczego warto zainteresować się komórkami macierzystymi? Komu mogą pomóc? Ile razy można je wykorzystać? Te i wiele innych pytań zadałam lek. med. Tomaszowi Baranowi z Polskiego Banku Komórek Macierzystych.
1. Zacznijmy od samego początku: dlaczego w ogóle warto zainteresować się tematem komórek macierzystych? To wciąż dość „świeża sprawa” i z tego, co widzę po statystykach, raczkująca. Nam – przyszłym rodzicom – po prostu brakuje wiedzy?
Komórki macierzyste to wbrew pozorom temat nie taki całkiem nowy – przeszczepia się je z sukcesem od ponad 25 lat. Pierwszego przeszczepienia dokonano we Francji w 1988 roku u dziecka z anemią aplastyczną. Krew pępowinową pobrano podczas porodu młodszej siostry pacjenta.
Dlaczego warto w to zainwestować? Wszystkim moim pacjentom życzę, aby nigdy nie musieli korzystać z tego wyjątkowego ubezpieczenia. Bo to wyjątkowe ubezpieczenie, swoistego rodzaju backup, który pomaga w sytuacjach bez wyjścia.
2. Jest wiele pakietów, możliwości: krew pępowinowa, łożyskowa. Jak wybrać ten, który dla nas będzie najlepszy? Czy możemy w prosty sposób wyjaśnić na czym polega różnica?
W zależności od pozyskiwanej tkanki:
– zestaw czerwony to krew pępowinowa więc zastosowania stricte hematologiczne
– zestaw błękitny to krew pępowinowa oraz sznur pępowiny, który wykorzystywany jest w medycznych eksperymentach leczniczych w leczeniu schorzeń neurologicznych
– zestaw granatowy to krew pępowinowa i łożyskowa czyli również zastosowanie hematologiczne. Krew łożyskowa zawiera ten sam typ komórek co krew pępowinowa więc w ten sposób zyskujemy więcej materiału do przeszczepienia
– zestaw złoty- zawiera wszystkie te materiały
3. Komórki macierzyste pobiera się również ze szpiku kostnego na późniejszym etapie życia. Czym różnią się te pobrane bezpośrednio z krwi pępowinowej?Komórki macierzyste można również pozyskać ze szpiku, schody zaczynają się dopiero przy doborze biorcy do dawcy: przy szpiku brane jest pod uwagę 9 na 10 antygenów, przy krwi pępowinowej 4 na 6.
Możemy to porównać do trafienia 3 i 6 w totka, przy czym ta 3 to dobór dawcy przy krwi pępowinowej.
4. Słyszę sprzeczne opinie i chciałabym raz na zawsze rozwiać wątpliwości: czy komórki macierzyste jednego dziecka mogą też zostać wykorzystane przez innych członków rodziny (rodzeństwo, rodziców) czy wyłącznie przez to jedno dziecko?Komórki macierzyste krwi pępowinowej mogą być wykorzystane przy leczeniu zarówno dziecka, od którego zostały pobrane, jak i jego rodzeństwa.
5. Na jakim etapie ciąży warto się zainteresować pobraniem krwi pępowinowej, żeby na spokojnie ze wszystkim zdążyć?
Optymalnie jest w 6/7 miesiącu, wtedy termin porodu nie stanowi problemu.
6. W jaki sposób odbywa się pobieranie i przekazanie krwi pępowinowej do Polskiego Banku Komórek Macierzystych? Co muszą zrobić rodzice?
Rodzice przede wszystkim muszą podjąć decyzję o deponowaniu krwi pępowinowej, później jest już z górki: mogą skontaktować się z naszym Konsultantem Medycznym, zadzwonić do nas czy też wypełnić umowę przez Internet.
7. Czy jest taka możliwość, że krwi nie uda się pobrać lub próbka nie będzie się nadawała do przechowywania?
Poród jest sytuacją dynamiczną, więc w sytuacji gdy w grę wchodzi zdrowie i życie Matki oraz Dziecka położna może odstąpić od pobrania krwi pępowinowej
8. Czy w ten sposób pobrane komórki macierzyste można wykorzystać kilka razy?
Nie, to materiał jednorazowego użytku, choć kto wie co będzie za 20 lat…
9. Dlaczego decydujemy się na pobranie i przechowywanie komórek macierzystych naszego dziecka? Co jest najczęstszą przyczyną? Czy są to rodziny obarczone jakimś ryzykiem, czy to nie ma żadnego znaczenia?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi: jest coraz więcej kobiet, które myślą o przyszłości swoich dzieci dalej niż kwestia roku czy dwóch, dlatego coraz więcej z nich pyta o to, jak skutecznie ją zabezpieczyć.
10. Decyzja zapadła: chcę pobrać i przechowywać krew pępowinową mojego dziecka. Z jakiego rzędu kosztami muszę się liczyć (podamy link do cennika pakietów, ale zależy mi na tym, żeby już w tekście padały jakieś kwoty).
Początkowe opłaty to 2 000 złotych. Później to ok. 500 złotych rocznie.
11. A jakie są argumenty na „nie”. Jednak większość rodziców wciąż nie decyduje się na pobranie krwi pępowinowej.
Jak każda usługa i krew pępowinowa ma swoje wady i zalety: nie jest lekiem do wykorzystania na każdą chorobę i musimy mieć tego świadomość.
Sami mieliśmy sporo wątpliwości. Rzeczywiście w tym temacie wciąż jest wiele niewiadomych, ale my ostatecznie zdecydowaliśmy się pobrać krew pępowinową naszej córki, przetransportować ją do Polski i przechowywać w Polskim Banku Komórek Macierzystych. Mamy nadzieję, że nigdy nie będzie potrzeby jej wykorzystania i tego życzymy wszystkim rodzicom.
